Κυκλοφόρησαν τα πρώτα εμβόλια για τον Covid-19 και στις Ηνωμένες Πολιτείες. Όμως, η είδηση για τα εμβόλια εκτός από τον ενθουσιασμό που προκάλεσε στην αρχή έχει προκαλέσει και ανησυχίες. Δόθηκαν δισεκατομμύρια δολάρια για να δημιουργηθούν, αλλά δεν δόθηκαν χρήματα για να προετοιμαστεί/ενημερωθεί ο πληθυσμός για τα εμβόλια.
Αυτό μπορεί να αποδειχθεί ως μεγάλο λάθος. Οι τεκμηρίωσεις που παρέχονται από την Pfizer και τη Moderna στην Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων σημειώνουν ότι και τα δύο εμβόλια έχουν παρενέργειες – ίσως οι παρενέργειες να εξαφανίζονται μετά από περίπου δύο ημέρες, αλλά συνέβησαν σε σημαντικά ποσοστά ατόμων κατά την διάρκεια των δοκιμών – και έχουν αναφερθεί μερικές σοβαρές αντιδράσεις. Οι περιγραφές αυτών των ανεπιθύμητων ενεργειών αρχίζουν να κυκλοφορούν, είτε μέσω των ειδήσεων είτε μέσω των social media.
Αυτές οι περιγραφές προσεγγίζουν το κοινό ελλείψει οποιασδήποτε προσπάθειας για την αντιμετώπιση τους. Μέχρι στιγμής δεν υπήρξε μια συντονισμένη εθνική εκστρατεία που να καθησυχάζει τους ανθρώπους ότι το εμβόλιο όχι μόνο λειτουργεί, αλλά είναι ασφαλές και δεν θα προκαλέσει κάποια μακροχρόνια ασθένεια. Οι ερευνητές υγείας ανησυχούν ότι η εκστρατεία έχει καθυστερήσει πολύ να ξεκινήσει.
Αυτή είναι μια εύλογη ανησυχία, για δύο λόγους. Πρώτον, ο φόβος των παρενεργειών αποδεικνύεται ότι είναι ένας από τους κύριους λόγους για τους οποίους οι άνθρωποι αμφισβητούν αυτά τα εμβόλια. Και δεύτερον, η δυσπιστία ανοίγει την πόρτα όχι μόνο στη σύγχυση αλλά και στην παραπληροφόρηση. Και οι δύο λόγοι θα αποτρέψουν τους ανθρώπους από το να κάνουν ένα εμβόλιο που χρειάζονται.
Το ίδρυμα του Henry J. Kaiser πραγματοποιεί μια έρευνα σε 1.600 άτομα ηλικίας 18 ετών και άνω, η οποία ξεκίνησε αυτήν την εβδομάδα για να παρέχει μια συνεχή μέτρηση του κοινού αισθήματος για τα εμβόλια. Η έρευνα αποκαλύπτει ότι οι άνθρωποι είναι πιο θετικοί στην λήψη του εμβολίου από ό, τι ήταν νωρίτερα μέσα στην χρονιά. Τον Νοέμβριο, το 71% των συμμετεχόντων δήλωσαν ότι είναι πιθανό να λάβουν το εμβόλιο, από 63% σε μια έρευνα που έγινε τον Σεπτέμβριο. Για όσους είναι διστακτικοί, η κύρια ανησυχία είναι ο φόβος των παρενεργειών.
Το θέμα είναι ότι οι παρενέργειες είναι πραγματικές. Αν και το εμβόλιο Pfizer έλαβε άδεια έκτακτης ανάγκης μόλις το περασμένο Σαββατοκύριακο, και το Moderna δεν έχει εγκριθεί ακόμη, δεκάδες χιλιάδες άτομα τα έλαβαν μέσα στην χρονιά στις κλινικές δοκιμές που έγιναν. Στους ειδησεογραφικούς λογαριασμούς και στα social media, οι συμμετέχοντες έχουν περιγράψει ότι βιώνουν «ένα σοβαρό hangover», «πυρετό… κόπωση και ρίγη», «πλήρη συμπτώματα τύπου Covid-19».
Αυτές οι δημοσιεύσεις ταυτίζονται με τις εκθέσεις των εταιρειών σχετικά με τις παρενέργειες. Σύμφωνα με ενημερωτικά έγγραφα, το εμβόλιο της Pfizer προκάλεσε κόπωση στο 59,4% των συμμετεχόντων στη δοκιμή μετά τη δεύτερη δόση τους, πονοκεφάλους στο 51,7%, μυϊκό πόνο στο 37,3%, πόνο στις αρθρώσεις στο 21,9%, ρίγη στο 35,1% και πυρετό στο 15,8%. Οι αριθμοί για το εμβόλιο της Moderna, οι οποίοι κυκλοφόρησαν την Τρίτη, είναι παρόμοιοι: κόπωση στο 68,5% των παραληπτών, πονοκέφαλος στο 63%, πόνοι στο 59,6%, ρίγη στο 43,4%, και πυρετός στο 15,6%.
Αυτές οι αντιδράσεις δεν είναι ήπιες για τους ανθρώπους που τις βιώνουν, αλλά περνούν γρήγορα. Καταγράφηκαν πολύ λίγα σοβαρά ανεπιθύμητα συμβάντα. Στο Ηνωμένο Βασίλειο, δύο αποδέκτες εμβολίων που είχαν ήδη υποστεί σοβαρές αλλεργίες είχαν αναφυλακτικές αντιδράσεις στην πρώτη τους δόση του εμβολίου Pfizer, αλλά ανέκαμψαν. Την Τρίτη, ένας εργαζόμενος στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης στην Αλάσκα που είχε μόλις εμβολιαστεί υπέστη επίσης αλλεργική αντίδραση και νοσηλεύτηκε, σύμφωνα με τους The New York Times. Κατά τη διάρκεια των δοκιμών, τέσσερις Αμερικανοί λήπτες του εμβολίου Pfizer και τρεις από το εμβόλιο της Moderna ανέπτυξαν την παράλυση Bell, η οποία είναι μια παράλυση των νεύρων στη μία πλευρά του προσώπου που μπορεί να διαρκέσει αρκετές εβδομάδες. Αλλά οι υπέυθυνοι της FDA δήλωσαν στην JAMA αυτήν την εβδομάδα ότι ο αριθμός των περιπτώσεων αντιστοιχεί στο ιστορικό της διαταραχής σε ολόκληρο τον πληθυσμό – περίπου 30 άτομα στους 100.000 κάθε χρόνο – και δεν προκλήθηκε από το εμβόλιο.
Το να έχεις μια μέτρια αντίδραση σε ένα εμβόλιο είναι φυσιολογικό, είναι ένα σημάδι του ανοσοποιητικού συστήματος. Αλλά οι άνθρωποι παρερμηνεύουν αυτήν την αντίδραση ακόμη και με τα γνωστά, καλά μελετημένα εμβόλια: Κάποιοι άνθρωποι που κάνουν το εμβόλιο της γρίπης θεωρούν ότι το εμβόλιο τους μεταφέρει την γρίπη, αλλά προφανώς κάτι τέτοιο δεν συμβαίνει. Απλά εμφανίζονται κάποια συμπτώματα από το ανοσοποιητικό τους σύστημα.
Φυσικά η πρόκληση είναι λογική αφού τα εμβόλια είναι πάρα πολύ καινούρια. Κανένας εθελοντής λήπτης του εμβολίου δεν έχει παρακολουθηθεί περισσότερο από μερικούς μήνες και ενώ ο αριθμός των ατόμων που έλαβε το εμβόλιο ήταν σημαντικός, εξακολουθεί να είναι ένα μικρό κλάσμα του πληθυσμού. Είναι πιθανό μια ανεπιθύμητη ενέργεια που εμφανίζεται μία φορά σε ένα εκατομμύριο δόσεις να μπορεί να εμφανιστεί σε κάποιο σημείο μετά τη χορήγηση εκατομμυρίων δόσεων. Αυτό συνέβη στην εκστρατεία εμβολιασμού της γρίπης των χοίρων του 1976, στην οποία περισσότερα από 500 άτομα στις ΗΠΑ έπαθαν παράλυση Guillain-Barré και στην πανδημία της γρίπης των χοίρων H1N1 το 2009, στην οποία ένας μικρός αριθμός παιδιών στη Σκανδιναβία που έλαβαν το εμβόλιο της γρίπης κατέληξε με ναρκοληψία. Δεδομένων αυτών των επεισοδίων που θυμούνται ακόμα, οι αρμόδιοι για την υγεία μπορεί να μην θέλουν να δεσμευτούν με διαβεβαιώσεις για τα νέα εμβόλια για τον COVID-19.
Οι άνθρωποι που διστάζουν να δεχτούν τον εμβολιασμό δεν είναι φυσικά ένα νέο πρόβλημα, και η κοινωνική επιστήμη μελετά την διστακτικότητα εδώ και χρόνια. Οι παράγοντες που ενισχύουν την διστακτικότητα φαίνεται ότι είναι πάρα πολλοί.
Ωστόσο, ο συγκεκριμένος φόβος των ανεπιθύμητων ενεργειών δεν έχει διερευνηθεί τόσο καλά όσο κάποια άλλα κίνητρα, λέει η Sema Sgaier, συνιδρυτής και διευθύνων σύμβουλος της Surgo Ventures, μιας μη κερδοσκοπικής οργάνωσης που εφαρμόζει την επιστήμη των δεδομένων σε προβλήματα δημόσιας υγείας. «Θα υπάρχει μια ευκαιρία εδώ να δοκιμάσουμε διαφορετικά μηνύματα και να δούμε πώς θα ανακουφίσουμε αυτές τις ανησυχίες» αναφέρει.
Εν τω μεταξύ, η παραπληροφόρηση για τον COVID-19 καλά κρατεί. Πριν από δύο εβδομάδες, το BBC συγκέντρωσε μερικούς από τους πιο σοκαριστικούς ισχυρισμούς – ότι το εμβόλιο περιέχει μικροτσίπ ή εμβρυϊκό ιστό ή θα αλλάξει το DNA του σώματος.
Πηγή πληροφοριών: wired.com
