Τα κουνούπια είναι από τα πιο ενοχλητικά αλλά και επικίνδυνα έντομα. Γιατί είναι επικίνδυνα; Γιατί μπορούν να μεταφέρουν στους ανθρώπους σοβαρές ασθένειες, όπως ελονοσία, δάγκειο πυρετό ή τον ιό zika. Σύμφωνα με τον συνιδρυτή της Microsoft, Bill Gates, τα κουνούπια σκοτώνουν καθημερινά περισσότερους ανθρώπους απ’ όσους έχουν σκοτώσει οι καρχαρίες κατά τη διάρκεια ενός ολόκληρου αιώνα.
Μια έκθεση του Yale έδειξε ότι η κλιματική αλλαγή θα επιδεινώσει το πρόβλημα. Επομένως, πρέπει να δημιουργηθούν συστήματα έγκαιρης ανίχνευσης του κινδύνου για την προστασία των ανθρώπων.
Το Ινστιτούτο Έρευνας και Τεχνολογίας Γεωργικών Προϊόντων (ΙΡΤΑ) στην Καταλονία της Ισπανίας αξιοποιεί τεχνολογίες, όπως η τεχνητή νοημοσύνη (ΑΙ), οι αισθητήρες και οι δορυφόροι για να αυτοματοποιήσει τη διαδικασία παγίδευσης των κουνουπιών. Στόχος είναι η ταξινόμησή τους ανάλογα με το είδος, το φύλο, την ηλικία και την πιθανότητα να προκαλέσουν λοίμωξη στους ανθρώπους.
Οι παγίδες δεν αποτελούν νέα τεχνική ελέγχου.
Ωστόσο, σύμφωνα με ερευνήτρια από το Κέντρο Ερευνών για την Υγεία των Ζώων, οι διαδικασίες αυτές είναι χρονοβόρες και έχουν μεγάλο κόστος. Επιπλέον, η ταξινόμηση των κουνουπιών απαιτεί μεγάλη εμπειρία και εξειδικευμένους ερευνητές.
Γι’ αυτό το λόγο, το IRTA αποφάσισε να υιοθετήσει το σύστημα Vectrack, το οποίο χρηματοδοτείται από το πρόγραμμα «EU Horizon 2020».
Οι πρώτες δοκιμές με παγίδες πραγματοποιούνται από την Υπηρεσία Δημόσιας Υγείας της Βαρκελώνης (ASPB), η οποία παρακολουθεί τα κουνούπια στο αστικό περιβάλλον της Μεσογείου.
Το Vectrack αναπτύχθηκε από την Irideon, μια ισπανο-γερμανική εταιρεία με έδρα την Ισπανία. Το σύστημα Vectrack επιτρέπει στους ερευνητές να συνδυάζουν παραδοσιακές διαδικασίες δειγματοληψίας με τεχνικές τηλεπισκόπησης και μοντελοποίησης.
Οι παγίδες είναι παρόμοιες με εκείνες που χρησιμοποιούνται γενικά σε αυτές τις περιπτώσεις. Σε αυτό το σύστημα, όμως, χρησιμοποιούνται οπτοηλεκτρονικοί αισθητήρες, που επιτρέπουν την απομακρυσμένη και αυτοματοποιημένη καταμέτρηση και ταξινόμηση των κουνουπιών.
Ο ερευνητής Dr Carles Aranda λέει ότι οι παγίδες προσελκύουν τα κουνούπια επειδή οι συσκευές “εκπέμπουν διοξείδιο του άνθρακα και στη συνέχεια βάζουν τα δείγματα προς τα μέσα, έτσι ώστε να μην ξεφύγουν”.
Οι αισθητήρες είναι, επίσης, σε θέση να συλλέγουν δεδομένα σχετικά με τη θερμοκρασία και την υγρασία του περιβάλλοντος που βρίσκεται η παγίδα. Ουσιαστικά, γίνεται μετατροπή της μορφολογικής, φυσιολογικής και κινητικής κατάστασης των κουνουπιών σε ένα “ψηφιακό αποτύπωμα του εντόμου”.
Πλεονεκτήματα
Η χρήση αυτού του συστήματος με τους αισθητήρες είναι πολύ βοηθητική για την ανάλυση των δειγμάτων. Σύμφωνα με τους ειδικούς είναι πολύ πιο αποτελεσματική από τις φωτογραφίες ή τα βίντεο από τις παγίδες.
Επιπλέον, οι αισθητήρες Vectrack μπορούν να εγκατασταθούν σχεδόν οπουδήποτε στον κόσμο, καθώς είναι συμβατοί με μια σειρά πρωτοκόλλων επικοινωνίας (τεχνολογίες 2G, 3G, 4G, Wi-Fi, LPWAN NB-IoT και LoRA, και IoT).
Οι πληροφορίες που συλλέγονται αποστέλλονται στο cloud και αναλύονται με αλγόριθμους. Έπειτα, γίνεται επεξεργασία με βάση κάποιες γεωγραφικές πληροφορίες.
Μέσω των παραπάνω διαδικασιών, οι ερευνητές μπορούν να αναπτύξουν χάρτες πρόβλεψης κινδύνου σε πραγματικό χρόνο. Οι χάρτες μπορούν να βοηθήσουν τις αρχές να αποτρέψουν ασθένειες και να περιορίσουν έγκαιρα μια επιδημία.
Οι οπτοηλεκτρονικοί αισθητήρες έχουν χρησιμοποιηθεί ξανά και έχουν αποδειχτεί πολύ αποτελεσματικοί στην αναγνώριση του είδους, του φύλου και της ηλικίας των κουνουπιών. Αυτό είναι πολύ σημαντικό γιατί οι ερευνητές θα μπορούν να ανακαλύψουν ποια κουνούπια είναι επικίνδυνα, αλλά και να εντοπίσουν (μέσω του νέου συστήματος) την περιοχή στην οποία βρίσκονται και την περιοχή από την οποία προέρχονται.
