Περίπου 66 εκατομμύρια χρόνια πριν, ένας αστεροειδής εξαφάνισε τα τρία τέταρτα όλων των φυτικών και ζωικών ειδών στη Γη, με πιο αξιοσημείωτο τον θάνατο των δεινοσαύρων. Το γιατί τόσα πολλά είδη χάθηκαν ενώ άλλα επέζησαν, απασχολεί εδώ και καιρό τους επιστήμονες.
Δείτε επίσης: “Εξαιρετικά διατηρημένο” απολίθωμα πτερόσαυρου βρέθηκε στη Σκωτία
Μια νέα εργασία που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Nature, καταλήγει στο συμπέρασμα ότι ένας λόγος για αυτήν την εξελικτική επιλεκτικότητα είναι ο χρόνος προσέκρουσε ο αστεροειδής στη Γη. Με βάση την ανάλυσή τους σε απολιθωμένα ψάρια που πέθαναν αμέσως μετά την πρόσκρουση, οι συγγραφείς διαπίστωσαν ότι η σύγκρουση συνέβη την άνοιξη, τουλάχιστον στο βόρειο ημισφαίριο, διακόπτοντας τους ετήσιους κύκλους αναπαραγωγής πολλών ειδών.
Όπως έχουμε αναφέρει προηγουμένως, η πιο ευρέως αποδεκτή εξήγηση για το τι πυροδότησε αυτή την καταστροφική μαζική εξαφάνιση είναι γνωστή ως «υπόθεση Alvarez», από τον φυσικό Luis Alvarez και τον γεωλόγο γιο του, Walter. Το 1980, πρότειναν ότι το γεγονός της εξαφάνισης μπορεί να προκλήθηκε από έναν τεράστιο αστεροειδή ή κομήτη που χτύπησε τη Γη.
Πέρυσι, οι αστρονόμοι του Χάρβαρντ πρότειναν ένα ειδικό είδος κομήτη, που προήλθε από το σύννεφο Oort, ένα πεδίο συντριμμιών στην άκρη του ηλιακού μας συστήματος. Ο κομήτης εκτινάχθηκε εκτός πορείας από τη βαρύτητα του Δία προς τον Ήλιο. Ωστόσο δεν γνωρίζουμε με σιγουριά ότι αυτό ισχύει.
Δείτε ακόμα: Νέα θεωρία ρίχνει φως στο πώς εξαφανίστηκαν οι δεινόσαυροι
Το πιο πιθανό σημείο πρόσκρουσης είναι ένας μεγάλος κρατήρας που ανακαλύφθηκε για πρώτη φορά από γεωφυσικούς στα τέλη της δεκαετίας του 1970 στο Chicxulub του Μεξικού, στη χερσόνησο Γιουκατάν. Το 2016, ένα επιστημονικό έργο γεώτρησης υπό την ηγεσία του Διεθνούς Προγράμματος Ανακάλυψης Ωκεανών πήρε δείγματα πυρήνα από τον δακτύλιο του κρατήρα, επιβεβαιώνοντας ότι ο βράχος είχε υποβληθεί σε τεράστια πίεση σε διάστημα λίγων λεπτών. Και το 2020, μια εργασία που δημοσιεύτηκε στο Nature Communications κατέληξε στο συμπέρασμα ότι ο αστεροειδής χτύπησε με τη χειρότερη δυνατή γωνία και προκάλεσε τη μέγιστη ζημιά.
Οι ερευνητές υπολόγισαν ότι η πρόσκρουση θα είχε απελευθερώσει ενέργεια πάνω από ένα δισεκατομμύριο φορές μεγαλύτερη από τις ατομικές βόμβες που έπεσαν στη Χιροσίμα και στο Ναγκασάκι το 1945. Όλα αυτά είχαν καταστροφική επίδραση στο παγκόσμιο κλίμα, οδηγώντας σε μαζική εξαφάνιση.
Αλλά το γεγονός της εξαφάνισης παραμένει ένας γρίφος για τους επιστήμονες, επειδή οι εξαφανίσεις ήταν τόσο επιλεκτικές. Όλοι οι δεινόσαυροι εκτός των πτηνών, οι πτερόσαυροι, οι αμμωνίτες και σχεδόν όλα τα θαλάσσια ερπετά εξαφανίστηκαν, αλλά πολλά είδη θηλαστικών, πτηνών, κροκοδείλων και χελωνών επέζησαν. Οι συγγραφείς αυτής της τελευταίας εργασίας υπέθεσαν ότι ίσως ο εποχιακός χρονισμός του γεγονότος πρόσκρουσης επηρέασε ποια είδη χάθηκαν και ποια επέζησαν.
Προηγούμενες μελέτες έχουν υποθέσει ότι η σύγκρουση σημειώθηκε τον Ιούνιο. Ωστόσο, σύμφωνα με τους Dema et al., οι υποκείμενες υποθέσεις πίσω από αυτές τις προηγούμενες μελέτες έχουν από τότε διαψευσθεί. Αντίθετα, προτείνουν μια ανοιξιάτικη πρόσκρουση, η οποία πυροδότησε μια σειρά από φαινόμενα που εξαφάνισαν διαφορετικά είδη σε διαφορετικές χρονικές κλίμακες.
Δείτε επίσης: Πως εξηγεί η Google την εξαφάνιση των δεινοσαύρων;
Για παράδειγμα, η έντονη υπέρυθρη ακτινοβολία από την επανείσοδο των εκτινάξεων και οι προκύπτουσες πυρκαγιές —για να μην αναφέρουμε την όξινη βροχή— θα επηρέαζαν κατά κύριο λόγο τα εκτεθειμένα ηπειρωτικά περιβάλλοντα, διασφαλίζοντας πρακτικά την άμεση εξαφάνιση αυτών των ειδών. Και το εαρινό χρονικό πλαίσιο θα ήταν ένα ιδιαίτερα ευαίσθητο στάδιο στους βιολογικούς κύκλους ζωής των ειδών που κατοικούν στο βόρειο ημισφαίριο.
Αντίθετα, πολλά είδη στο Νότιο Ημισφαίριο θα προετοιμάζονταν να πέσουν σε χειμερία νάρκη σε αντίθεση με την προετοιμασία για τους κύκλους αναπαραγωγής τους. Αυτό μπορεί να συνέβαλε στην επιβίωση αυτών των ειδών -ιδιαίτερα των θηλαστικών, ορισμένων αμφιβίων, πτηνών και κροκόδειλων- που ήταν πιο πιθανό να είχαν βρει καταφύγιο σε λαγούμια ή σπηλιές τη στιγμή της πρόσκρουσης.
