Επιστήμονες βρήκαν τρόπο να επικοινωνήσουν σε πραγματικό χρόνο με ανθρώπους που κοιμούνται και βρίσκονται σε REM κύκλο βλέποντας όνειρα. Μία νέα έρευνα που δημοσιεύτηκε στις 18 Φεβρουαρίου δείχνει ότι είναι δυνατή η επικοινωνία με ανθρώπους μέσα από τα όνειρά τους, ενώ εκείνοι είναι σε θέση να κατανοήσουν τις ερωτήσεις και να δώσουν «πειστικές» απαντήσεις. Συγκεκριμένα, σε πολλές περιπτώσεις τα άτομα μπόρεσαν να απαντήσουν σε ερωτήσεις που ήθελαν ως απάντηση το ναι και το όχι, μέχρι και να λύσουν απλές μαθηματικές ασκήσεις με την κίνηση του προσώπου και των ματιών.
Οι περισσότεροι θεωρούσαν πως αυτή η επικοινωνία δεν θα ήταν εφικτή. Πίστευαν πως οι άνθρωποι είτε θα ξυπνούσαν όταν τους γινόταν μία ερώτηση είτε δεν θα απαντούσαν ή δεν θα καταλάβαιναν κάποια ερώτηση.
Οι επιστήμονες προσπάθησαν να επικοινωνήσουν με 36 άτομα – εθελοντές που ονειρεύονταν, στις ΗΠΑ, τη Γαλλία, τη Γερμανία και τις Κάτω Χώρες. Μερικοί συμμετέχοντες ήταν «έμπειροι ονειροπόλοι», ενώ άλλοι δεν το είχαν κάνει ποτέ πριν.
Κατά το βαθύτερο σημείο του ύπνου, οι επιστήμονες αλληλεπίδρασαν με τους εθελοντές μέσω ήχου, φωτών και αφής, ζητώντας τους να μετρήσουν πόσα αγγίγματα ένιωθαν ή φώτα έβλεπαν, ενώ μπορούσαν να απαντήσουν και σε απλές ερωτήσεις με ναι ή όχι, όπως το αν μιλούν Ισπανικά. Οι απαντήσεις δίνονταν μέσω κινήσεων των ματιών ή των μυών του προσώπου και είχαν συμφωνηθεί από την αρχή.
Ο Ken Paller, γνωστός νευροεπιστήμονας και επικεφαλής της έρευνας, μαζί με συνεργάτες του στο Northwestern University στο Σικάγο, μελετούν εδώ και χρόνια τη σχέση μεταξύ ύπνου και μνήμης. Συνήθως πιστεύεται ότι ο ύπνος είναι ζωτικής σημασίας για την αποθήκευση αναμνήσεων που δημιουργούνται καθ’όλη τη διάρκεια της ημέρας. Ωστόσο, λίγα είναι ακόμη κατανοητά για αυτήν τη διαδικασία, καθώς και για το πώς τα όνειρα μπορούν να διαδραματίσουν κάποιο ρόλο. Σύμφωνα με τους επιστήμονες, ένας λόγος για τον οποίο είναι δύσκολο να κατανοήσουμε τα όνειρα, είναι το γεγονός ότι οι περισσότεροι άνθρωποι δυσκολεύονται να θυμηθούν τί ονειρεύτηκαν.
Προηγούμενη έρευνά τους έδειξε ότι οι άνθρωποι μπορούν ενώ κοιμούνται να επηρεαστούν από ήχους που προέρχονται από τον έξω κόσμο. Άλλες έρευνες έχουν δείξει ότι τα άτομα που ισχυρίζονται ότι ελέγχουν τα όνειρά τους μπορούν πιθανότατα, μέσω κινήσεων των ματιών τους, να στέλνουν σήμα σε εξωτερικούς παρατηρητές.
Η ομάδα του Paller υποστηρίζει ότι μπορεί να είναι δυνατή η αμφίδρομη επικοινωνία μεταξύ των ατόμων που βλέπουν όνειρα και των παρατηρητών και ότι όταν ξυπνήσουν θα μπορούν να θυμούνται τις συνομιλίες τους μαζί τους. Από τις 158 ερωτήσεις, οι ονειροπόλοι απάντησαν σωστά το 18,6% του χρόνου σύμφωνα με την έκθεση που δημοσιεύτηκε στο Current Biology. Ο τρόπος με τον οποίο διατυπώθηκαν αυτές οι ερωτήσεις διέφερε σε κάθε άτομο.
Όταν ρωτήθηκαν οι εθελοντές για τις εμπειρίες τους, ορισμένοι ανέφεραν ότι μπορούσαν να θυμηθούν τις οδηγίες που είχαν λάβει πριν από το όνειρο και προσπάθησαν να τις πραγματοποιήσουν. Μερικοί ανέφεραν επίσης ότι άκουσαν τις ερωτήσεις που τους έγιναν κατά τη διάρκεια του ονείρου, αν και όχι πάντα με τους ίδιους τρόπους. Για παράδειγμα, κάποιος ανέφερε ότι άκουσε μαθηματικές ερωτήσεις από ένα ραδιόφωνο αυτοκινήτου, ενώ ένας άλλος ότι άκουσε τον ερευνητή να διακόπτει το όνειρο ρωτώντας τον αν μιλούσε Ισπανικά.
Η Karen Konkoly, φοιτήτρια που κάνει το διαδακτορικό της στο Northwestern University, δήλωσε για την εν λόγω έρευνα τα εξής: «Συγκεντρώσαμε τα αποτελέσματα επειδή πιστεύαμε ότι ο συνδυασμός αποτελεσμάτων από τέσσερα διαφορετικά εργαστήρια με τη χρήση διαφορετικών προσεγγίσεων, επιβεβαιώνει πειστικά την πραγματικότητα αυτού του φαινομένου της αμφίδρομης επικοινωνίας». Η Konkoly πρόσθεσε ακόμη ότι οι μελλοντικές μελέτες των ονείρων θα μπορούσαν να μηνύσουν αυτές τις μεθόδους για να αναλύσουν την εγκεφαλική δραστηριότητα κάποιου όταν κοιμόταν σε σύγκριση με όταν είναι ξύπνιος. Αυτό θα βοηθούσε στην επαλήθευση αναφορών μετά το όνειρο, όπως μηχανές που μπορούν να ενθαρρύνουν τα άτομα που κοιμούνται να έχουν συγκεκριμένα όνειρα.
Ο Benjamin Baird, γνωστικός νευροεπιστήμονας του Wisconsin University, δήλωσε ότι αυτή η μελέτη αμφισβητεί τους θεμελιώδεις ορισμούς του ύπνου. Σημείωσε ακόμη πως το γεγονός ότι διαφορετικά εργαστήρια χρησιμοποίησαν όλους αυτούς τους διαφορετικούς τρόπους για να αποδείξουν ότι είναι δυνατόν να έχουμε τέτοιου είδους αμφίδρομη επικοινωνία, καθιστά τα ευρήματα αυτής της μελέτης ακόμα πιο ισχυρά.
Η έρευνα είναι χρήσιμη για τη μελλοντική μελέτη των ονείρων, της μνήμης και του πόσο σημαντικός είναι ο ύπνος για να καθιερωθούν αναμνήσεις στη μακροπρόθεσμη μνήμη μας. Για τους καθημερινούς ανθρώπους, αυτές οι μέθοδοι θα μπορούσαν επίσης να χρησιμοποιηθούν για να βοηθήσουν εκείνους που αντιμετωπίζουν δυσκολίες ύπνου ή υποφέρουν από εφιάλτες.
