Πριν από δύο χρόνια, το Event Horizon Telescope (EHT) μας έδωσε την πρώτη εκπληκτική εικόνα μιας υπερμεγέθους μαύρης τρύπας στο κέντρο του γαλαξία M87. Τώρα, το ίδιο τηλεσκόπιο έχει παρουσιάσει μια λεπτομερή εικόνα ενός plasma jet (πίδακα πλάσματος) που εκτοξεύτηκε από την υπερμεγέθη μαύρη τρύπα στο κέντρο του κοντινού γαλαξία Centaurus A.
Οι πίδακες πλάσματος απελευθερώνονται όταν η ύλη από τον γαλαξία πέφτει προς τη μαύρη τρύπα του – και ως αποτέλεσμα η ενέργεια εκτοξεύεται πίσω, συχνά σε ταχύτητες κοντά στην ταχύτητα του φωτός.
Δείτε επίσης: Πλήρωσε 28 εκατομμύρια δολάρια για να συμμετέχει στην διαστημική πτήση του Jeff Bezos αλλά δε θα πάει
Η νέα εικόνα από το Event Horizon Telescope είναι πολύ όμορφη και ταυτόχρονα προσφέρει νέες λεπτομέρειες. Σε μια μέση απόσταση 12 εκατομμυρίων ετών φωτός μακριά, ο γαλαξίας Centaurus A είναι η πλησιέστερη radio-loud πηγή στη Γη. Ο γαλαξίας είναι γνωστός για την υπερμεγέθη μαύρη τρύπα του, η οποία εκτοξεύει ισχυρά plasma jets που μπορούμε να ανιχνεύσουμε εδώ στη Γη.
 που εκτοξεύεται από την υπερμεγέθη μαύρη τρύπα){kind=link}
Στη νέα εικόνα, ένας πίδακας πλάσματος συλλαμβάνεται με τέτοιο τρόπο που επιτρέπει στους επιστήμονες να δουν λεπτομέρειες που δεν έχουν ξαναδεί και να καταλάβουν τις συμβαίνει ακριβώς σε αυτούς τους πίδακες.
“Συνήθως βλέπουμε αυτούς τους πίδακες… σε μεγαλύτερες κλίμακες, και τώρα κοιτάμε πραγματικά το κέντρο της πηγής“, εξηγεί ο πρώτος συγγραφέας της μελέτης, Michael Janssen, από το Max-Planck-Institut für Radioastronomie.
“Ο Centaurus A είναι ο κοντινότερος radio γαλαξίας στη Γη και στην πραγματικότητα ανακαλύφθηκε ως μία από τις πρώτες radio πηγές εκτός γαλαξία. Λόγω αυτού του feedback μπορούμε να δούμε την εκροή [του πίδακα] καθώς προχωρά μέσα από τον γαλαξία και βλέπουμε τι κάνει με το αέριο και πώς μπορεί να προκαλέσει σχηματισμό αστεριών, το οποίο είναι ένα πολύ ευρύ ερευνητικό έργο“.
Δείτε επίσης: NASA: Το φεγγάρι «ταλαντεύεται» και η Γη θα έχει πιο πολλές πλημμύρες
Επιπλέον, οι παρατηρήσεις υψηλής ανάλυσης του plasma jet ταιριάζουν με αυτό που θα περιμέναμε να δούμε με βάση τη γενική θεωρία της σχετικότητας – πράγμα που σημαίνει για άλλη μια φορά, ότι οι εικόνες του Event Horizon Telescope δείχνουν ότι ο Αϊνστάιν είχε δίκιο.
Η γενική θεωρία σχετικότητας επιβεβαιώθηκε επίσης από τις παρατηρήσεις του M87 το 2019, αλλά οι αστρονόμοι ανακάλυψαν τώρα ότι το ίδιο ισχύει και για λιγότερο ογκώδεις μαύρες τρύπες, που απορροφούν λιγότερη ύλη.
Η μαύρη τρύπα στο κέντρο του γαλαξία Centaurus A* έχει μάζα που ισοδυναμεί με 55 εκατομμύρια φορές τη μάζα του Ήλιου μας. Ωστόσο είναι περίπου 100 φορές μικρότερη από τη μάζα της μαύρης τρύπας του γαλαξία M87*.
Από την άλλη, είναι μεγαλύτερη από τη μαύρη τρύπα στο κέντρο του δικού μας Γαλαξία.
Η μαύρη τρύπα του Centaurus A προσέφερε ένα καλό μέσο για να δοκιμαστεί η θεωρία του Αϊνστάιν.
Στην νέα εικόνα, το Event Horizon Telescope δεν είναι σε θέση να απεικονίσει τη σκιά της ίδιας της μαύρης τρύπας, κάτι που είχε κάνει με τη μαύρη τρύπα του M87 *, το 201. Αλλά οι αστρονόμοι μπορούν να δουν σχεδόν την πηγή του plasma jet.
Το plasma jet μοιάζει με κοίλο 3D κώνο με φωτεινές άκρες. Συνολικά, οι ιδιότητές του και η γεωμετρία του μοιάζουν πολύ με τους πίδακες του M87, αλλά και με άλλους που έχουν παρατηρηθεί από μικρότερες μαύρες τρύπες.
Η νέα εικόνα δείχνει, επίσης, πού τερματίζεται το plasma jet, κάτι που είναι πολύ σημαντικό, καθώς ο Janssen εξηγεί ότι εκείνα τα σημεία των πιδάκων είναι αυτά όπου πιθανώς συμβαίνει επιτάχυνση σωματιδίων και αποτελούν υποψήφια πηγή για ακτίνες εξαιρετικά υψηλής ενέργειας.
Οι αστρονόμοι έχουν εντοπίσει πολλά plasma jets από πολλούς γαλαξίες, αλλά ακόμα δεν καταλαβαίνουν πώς ακριβώς λειτουργούν.
Δείτε επίσης: Αφροδίτη: Η επιφάνειά της συμπεριφέρεται σαν θαλάσσιος πάγος
Όλη αυτή η λεπτομέρεια στη νέα εικόνα είναι σημαντική, καθώς δίνει στους αστρονόμους τα δεδομένα που χρειάζονται για να είναι σε θέση να εξετάσουν τη γενική σχετικότητα στο εργαστήριο.
“Μπορούμε σε αυτό το σημείο να δημιουργήσουμε αποτελεσματικά μια μαύρη τρύπα σε ένα κουτί σε κάποιο βαθμό“, εξηγεί η ερευνήτρια Sera Markoff από το Πανεπιστήμιο του Άμστερνταμ, η οποία ασχολείται με το EHT project.
Αλλά φυσικά υπάρχουν περιορισμοί. Δεν είναι όλα κατανοητά. Η νέα εικόνα προσφέρει καινούριες γνώσεις, αλλά οι ερευνητές έχουν να μάθουν ακόμα πολλά, όπως το τι ακριβώς συμβαίνει στο όριο μεταξύ του plasma jet και της ίδιας της μαύρης τρύπας.
Προς το παρόν, υπάρχουν πολλά δεδομένα που μπορούν να αξιοποιήσουν οι αστρονόμοι χάρη σε αυτή την εικόνα και ελπίζουμε ότι αυτό θα βοηθήσει στην καλύτερη κατανόηση των μαύρων τρυπών, οι οποίες παραμένουν μερικά από τα πιο μυστηριώδη αντικείμενα στο Σύμπαν.
Η έρευνα δημοσιεύθηκε στο Nature Astronomy.
Πηγή: ScienceAlert