Η adidas φαίνεται πως είναι έτοιμη να κοιτάξει στα μάτια τον αιώνιο της αντίπαλο Nike, στον αγώνα για τα καλύτερα παπούτσια μεγάλων αποστάσεων.
Στις 5 Σεπτεμβρίου η δρομέας Peres Jepchirchir από την Κένυα έκανε ένα νέο παγκόσμιο ρεκόρ σε μαραθώνιο, ολοκληρώνοντας μια διαδρομή 21,1 χλμ στην Πράγα σε 65 λεπτά και 34 δευτερόλεπτα. Ήταν ταχύτερη κατά 37 δευτερόλεπτα από τον προηγούμενο καλύτερο χρόνο – ολοκληρώνοντας κάθε χιλιόμετρο σε περίπου τρία λεπτά και έξι δευτερόλεπτα.
Όπως και στα πιο πρόσφατα παγκόσμια ρεκόρ μεγάλων αποστάσεων, η Jepchirchir φορούσε ένα ζευγάρι αθλητικών παπουτσιών φθορισμού. Όμως, σε αντίθεση με τα υπόλοιπα ρεκόρ, τα παπούτσια δημιουργήθηκαν από την adidas και όχι από τον αντίπαλό της Nike. Η αμερικανική εταιρεία έχει κυριαρχήσει σε ρεκόρ στους αγώνες αποστάσεων από το 2017, όταν κυκλοφόρησε τα πρώτα αθλητικά παπούτσια που περιέχουν πλάκες από ανθρακονήματα που βοηθούν τους ανθρώπους να τρέχουν πιο αποτελεσματικά.
Τώρα η adidas έρχεται στο προσκήνιο με το μοντέλο Adizero Adios Pro. Τα τελευταία δύο χρόνια, περίπου 50 άτομα της adidas εργάζονται στο Adios Pro. Το συγκεκριμένο μοντέλο είναι ένα παπούτσι τρεξίματος βασισμένο στην απόδοση που έχει σχεδιαστεί για αγώνες και τρέξιμο μεγάλων αποστάσεων.
Είναι η πρώτη πραγματική απάντηση της εταιρείας απέναντι στη Nike και πωλείται σήμερα με τιμή που φτάνει τα 184 ευρώ. Σε αντίθεση με τη συντριπτική πλειονότητα των κορυφαίων παπουτσιών για τρέξιμο, δεν περιλαμβάνει μια πλάκα από ανθρακονήματα πλήρους μήκους. «Έχουμε δει το άθλημα των αγώνων μαραθωνίου να αλλάζει και πολλές καινοτομίες προϊόντων να λαμβάνουν χώρα», λέει ο Sam Handy, αντιπρόεδρος σχεδιασμού της adidas. “Αλλά φυσικά δεν λανσάρουμε προϊόντα μέχρι να είναι έτοιμα.”
Από τότε που η Nike κυκλοφόρησε το πρώτο της παπούτσι αυτού του τύπου με την ονομασία Vaporfly 4%, οι υπόλοιποι κατασκευαστές μιμούνται την τεχνολογία του επιπέδου από ίνες άνθρακα. Οι μάρκες Rival Saucony, On, Brooks, Hoka One One, Asics έχουν κυκλοφορήσει τα δικά τους παπούτσια αγώνων που περιλαμβάνουν τις ίδιες πλάκες.
Ωστόσο, η adidas έχει κάνει κάτι διαφορετικό με το Adios Pro. Σε όλο το παπούτσι περνάει μια σειρά από καμπυλωτές ράβδους άνθρακα οι οποίες είναι σφηνωμένες ανάμεσα σε δύο κομμάτια του αφρού Lightstrike Pro.
«Η προέλευση της ράβδου βασίζεται στην προσπάθεια να αντικατοπτρίσουμε τα μεταταρσικά οστά του ποδιού», λέει ο Handy. Οι ράβδοι βρίσκονται κάτω από κάθε οστό στο πόδι και είναι καμπυλωτές για να ακολουθούν το σχήμα του ποδιού, ενώ έχουν διαμορφωθεί για να δώσουν τη μέγιστη δυνατή απόδοση ενέργειας όταν συνδυάζονται με τον αφρό και άλλα μέρη του παπουτσιού. Η εταιρεία δοκίμασε «εκατοντάδες» διαφορετικά πρωτότυπα του παπουτσιού με ράβδους διαφορετικού μήκους, τοποθετώντας τα διαφορετικά και σε διάφορα επίπεδα ακαμψίας.
Ο Handy λέει ότι η εταιρεία πειραματίστηκε και με πλάκες από ανθρακονήματα πλήρους μήκους – μερικά από τα άλλα παπούτσια της τα χρησιμοποιούν – αλλά τελικά οι ράβδοι με άνθρακα ήταν η καλύτερη επιλογή.
Ενώ ανεξάρτητες μελέτες έχουν επιβεβαιώσει ότι η σειρά Vaporfly της Nike κάνει τους δρομείς πιο αποτελεσματικούς, δεν γνωρίζουμε τον ακριβή λόγο για τον οποίο συμβαίνει αυτό. Ο συνδυασμός της πλάκας από ανθρακονήματα και του αφρού ZoomX συμβάλλει στη συνολική αύξηση της απόδοσης, αλλά κανένα από αυτά ξεχωριστά δεν μπορεί να επιλεγεί ως το χαρακτηριστικό που κάνει την διαφορά. Για να καταλάβουμε ακριβώς γιατί τα παπούτσια είναι πιο αποτελεσματικά θα απαιτούνταν ελεγχόμενες επιστημονικές μελέτες όπου τα παπούτσια θα δοκιμάζονταν με και χωρίς τις πλάκες από ανθρακονήματα (και πλάκες από άλλα υλικά) για να δούμε από πού προέρχεται η υψηλή τους απόδοση.
Ο Handy λέει ότι δεν απαιτείται απαραίτητα μια πλάκα από ίνες άνθρακα για να αυξηθεί η απόδοση που προσφέρουν τα παπούτσια για τρέξιμο. Αντίθετα, πρόκειται για όλα τα στοιχεία ενός παπουτσιού. Κάθε μεμονωμένο στοιχείο μπορεί να αποφέρει μικρά πλεονεκτήματα στην αποτελεσματικότητα ενός παπουτσιού.
Αυτό που έχει σημασία είναι το πόσο γρήγορα θα χαλάσει ο αφρός στο παπούτσι και η δυνατότητα ακαμψίας που προστίθεται μαζί με τον αφρό. «Όλα είναι συνδεδεμένα», λέει ο Alberto Uncini Manganelli, γενικός διευθυντής του Adidas. «Όλα τα κομμάτια ενός παπουτσιού δουλεύουν μαζί και πρέπει να δουλεύουν συγχρονισμένα. Όταν αλλάζετε μια παράμετρο, πρέπει να προσαρμόσετε την άλλη για να έχετε την καλύτερη δυνατή απόδοση.»
Ενώ οι αθλητικές εταιρείες μπορούν να αντλήσουν εκατομμύρια για να δημιουργήσουν τα πιο αποδοτικά παπούτσια, υπάρχει ένα άλλο βασικό στοιχείο που παίζει σημαντικό ρόλο: ο δρομέας που τα φοράει. Μέχρι σήμερα, μόνο επαγγελματίες αθλητές που χρηματοδοτούνται από την αθλητική εταιρεία έχουν εκπαιδευτεί και βοηθούν στην ανάπτυξη του παπουτσιού. Στο παγκόσμιο ρεκόρ της Jepchirchir στην Πράγα, ο μισός μαραθώνιος περιελάμβανε δρομείς που φορούσαν adidas.
Ο αριθμός των ρεκόρ που έγιναν με τα παπούτσια από ανθρακονήματα ανάγκασε την World Athletics να εισάγει νέους κανόνες για τα παπούτσια τον Ιανουάριο του τρέχοντος έτους – και το σώμα συνεχίζει να διερευνά τις επιπτώσεις τους στο άθλημα.
Ορισμένοι επικριτές λένε ότι τα παπούτσια με αυξημένη απόδοση είναι μια μορφή τεχνολογικού ντόπινγκ και τα ρεκόρ που έχουν οριστεί με τη χρήση τους πρέπει να μειωθούν. Σε ορισμένες περιπτώσεις οι αθλητές ήθελαν να διαχωρίσουν τις επιδόσεις τους από τις δυνατότητες των παπουτσιών τους. Αυτό δε συνέβει και με την Jepchirchir, καθώς αφού έκανε το παγκόσμιο ρεκόρ την περασμένη εβδομάδα, αναγνώρισε ότι η τεχνολογία την βοήθησε. «Ήμουν εξαντλημένη στα τελευταία πέντε χιλιόμετρα», είπε, «αλλά τα νέα παπούτσια με βοήθησαν να κάνω ένα νέο ρεκόρ».
