Ένα από τα πιο συναρπαστικά πράγματα που ακούμε για το διάστημα είναι οι μαύρες τρύπες. Είναι εντυπωσιακές και τρομακτικές ταυτόχρονα, αφού είναι τόσο ισχυρές που κανένα σωματίδιο ή ακόμα και ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία όπως το φως δεν μπορεί να τους ξεφύγει! Τώρα ανακαλύφθηκε μια νέα μαύρη τρύπα, η Gaia BH1, η οποία είναι η κοντινότερη μαύρη τρύπα στη Γη.
Η Gaia BH1 είναι πολύ μεγάλη, δέκα φορές μεγαλύτερη από τον ήλιο μας και βρίσκεται σε απόσταση 1.600 ετών φωτός από τη Γη, στον αστερισμό του Οφιούχου. Η ανακάλυψη έγινε από ομάδα ερευνητών που λένε ότι η Gaia BH1 βρίσκεται τρεις φορές πιο κοντά στη Γη από την προηγούμενη κοντινότερη μαύρη τρύπα που βρισκόταν στον αστερισμό του Μονόκερου. Βρίσκεται τόσο κοντά που το κέντρο αστρονομίας NOIRLab του National Science Foundation λέει ότι η Gaia BH1 βρίσκεται “στην κοσμική μας αυλή“.
Δείτε επίσης: Οι επιστήμονες ανακάλυψαν κάτι φοβερό να κρύβεται πίσω από τον Γαλαξία μας
Ο Kareem El-Badry είναι ο επικεφαλής συγγραφέας της σχετικής μελέτης που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Monthly Notices of the Royal Astronomical Society. Ο ίδιος και οι συνεργάτες του εξηγούν στην μελέτη τους πόσο δύσκολη και περίπλοκη αποδείχθηκε αυτή η έρευνα. Πρόκειται για μια σημαντική ανακάλυψη που έχει πολλά επίπεδα.
Η ιστορία ξεκινά με το διαστημικό παρατηρητήριο Gaia της Ευρωπαϊκής Διαστημικής Υπηρεσίας (ESA), το οποίο καταγράφει τα αστέρια του Γαλαξία μας. Οι ερευνητές που έψαξαν στα δεδομένα του Gaia εντόπισαν ένα αστέρι που έμοιαζε πολύ με τον ήλιο μας και παρουσίαζε μια χαρακτηριστική ταλάντωση, υποδηλώνοντας ότι κάτι το τραβούσε. Αυτό το κάτι αποδείχθηκε ότι ήταν η Gaia BH1.
Δείτε επίσης: Η SpaceX σχεδιάζει να εκτοξεύσει το Starship για πρώτη φορά τον Δεκέμβριο
“Βρέθηκε χάρη στην ικανότητα του Gaia να βλέπει τη θέση του άστρου που βρίσκεται σε τροχιά γύρω του με τέτοια ακρίβεια“, έγραψε η Tineke Roegiers από την ομάδα Gaia σε μια δήλωση της ESA την Παρασκευή. “Η θέση του άστρου ταλαντεύεται όταν κινείται γύρω από τη μαύρη τρύπα“. Οι αδρανείς μαύρες τρύπες είναι γενικά δύσκολο να εντοπιστούν. Κι αυτή βρέθηκε τυχαία χάρη στο άστρο που παρατηρούσαν οι ερευνητές.
Οι μαύρες τρύπες, όπως η Gaia BH1, σχηματίζονται από την κατάρρευση τεράστιων αστεριών. Η Gaia BH1 και το αστέρι που τη συνοδεύει συνθέτουν ένα δυαδικό σύστημα. Ωστόσο, ο σχηματισμός και η εξέλιξη του συστήματος είναι λίγο μυστήριο. Η Roegiers περιέγραψε τη συγκεκριμένη μαύρη τρύπα ως “αρκετά ξεχωριστή”, λέγοντας: “Είναι διαφορετική από όλες τις άλλες γνωστές μαύρες τρύπες και η ύπαρξή της είναι δύσκολο να εξηγηθεί με τα συνήθη μοντέλα εξέλιξης δυαδικού συστήματος“.
Εκτιμάται ότι υπάρχουν τουλάχιστον εκατό εκατομμύρια τέτοιες μαύρες τρύπες στον γαλαξία μας, αλλά ελάχιστες έχουν επιβεβαιωθεί έως τώρα. Μερικές εντοπίστηκαν από τους επίγειους ανιχνευτές βαρυτικών κυμάτων, ενώ άλλες από τηλεσκόπια, καθώς “προδόθηκαν” από την κίνηση του άστρου-συνοδού τους, το οποίο χάνει συνεχώς αέρια λόγω της βαρυτική έλξης.
Αυτά τα αέρια σταδιακά απορροφώνται από τη μαύρη τρύπα, με αποτέλεσμα να υπερθερμαίνονται και να εκπέμπουν μεγάλες ποσότητες ακτίνων-Χ. Γίνεται έτσι αντιληπτή έμμεσα η παρουσία της μαύρης τρύπας, η οποία χαρακτηρίζεται “ενεργή”.
Δείτε επίσης: NASA επιστροφή στο φεγγάρι: Γίνονται δοκιμές σε περιοχή που προσομοιώνει το σεληνιακό έδαφος
Υπάρχουν όμως πολλές άλλες «ήσυχες» οι οποίες δεν γίνονται εύκολα αντιληπτές.
Η ευρωπαϊκή αποστολή αστρομετρίας Gaia έχει ανοίξει νέες δυνατότητες εντοπισμού τέτοιων αδρανών μαύρων τρυπών, καθώς χάρη στις υψηλής ακριβείας μετρήσεις των αστρικών θέσεων είναι δυνατό να εντοπιστεί η παρουσία τους γύρω από ένα άστρο, καθώς διαταράσσουν την κίνηση του.
Έτσι έγινε και με τη Gaia BH1, την κοντινότερη μαύρη τρύπα στη Γη. Η ανακάλυψή της είναι ένα σημαντικό βήμα για τον εντοπισμό και την κατανόηση των αδρανών μαύρων τρυπών που δεν κάνουν γνωστή την παρουσία τους στο σύμπαν.