Ασθενείς που πάσχουν από σχιζοφρένεια και δεν ανταποκρίνονταν στη φαρμακευτική αγωγή έμαθαν να ελέγχουν τις ακουστικές παραισθήσεις τους με τη βοήθεια ενός προγράμματος υπολογιστή, που χρησιμοποιεί ένα άβαταρ του φαντασιακού διώκτη τους, σύμφωνα με έρευνα Βρετανών επιστημόνων.
Το Wellcome Trust, ο δεύτερος μεγαλύτερος στον κόσμο χορηγός στον κλάδο της βιοϊατρικής, ανακοίνωσε σήμερα ότι θα δώσει στο Πανεπιστημιακό και στο Κολέγιο Κινγκς του Λονδίνου 2 εκατ. δολάρια για να δοκιμάσουν τη “θεραπεία άβαταρ” σε περισσότερους ασθενείς.
Η σχιζοφρένεια είναι μια πάθηση που επηρεάζει τη σκέψη, το συναίσθημα και τη συμπεριφορά περίπου ενός στους 100 ανθρώπους. Το ένα τέταρτο αυτών δεν βοηθούνται από τη φαρμακευτική αγωγή. Η θεραπεία άβαταρ μείωσε τη συχνότητα και την ένταση των ακουστικών παραισθήσεων ασθενών που συμμετείχαν στη βρετανική μελέτη. Επίσης μείωσε την αναστάτωση στη ζωή των ασθενών και τις παραληρητικές ιδέες που ανέπτυσσαν γύρω από τις φωνές. Τρεις ασθενείς σταμάτησαν εντελώς “να ακούν φωνές”.
«Πολλοί από τους ασθενείς έμαθαν να αντιμετωπίζουν τις φωνές τους και να τους λένε να φύγουν» λέει σε τηλεφωνική του συνέντευξη στο Bloomberg ο Τζούλιαν Λεφ, επίτιμος καθηγητής στο Πανεπιστημιακό Κολέγιο του Λονδίνου, ο οποίος ηγήθηκε της έρευνας που δημοσιεύτηκε στο τεύχος Φεβρουαρίου της Βρετανικής Εφημερίδας Ψυχιατρικής.
Το λογισμικό του υπολογιστή χρησιμοποιεί τεχνολογία παιχνιδιών. Ένας από τους συναδέλφους του Λεφ συνδύασε το λογισμικό τρισδιάστατης απεικόνισης προσώπου FaceGen και λογισμικό animation ώστε να μπορέσουν οι ασθενείς να δημιουργήσουν ένα πρόσωπο και μια φωνή που εκπροσωπεί το δυνάστη τους. Ο Λεφ εν συνεχεία μιλούσε στον ασθενή μέσω της τροποποιημένης φωνής μέχρι ο ίδιος ο ασθενής να κερδίσει τον έλεγχο.
Οι ερευνητές ηχογραφούσαν τις συνεδρίες σε MP3 players ώστε οι ασθενείς να μπορούν να τις ξανακούσουν ως υπενθύμιση της ικανότητάς τους να αντιμετωπίσουν και να ξεπεράσουν τις φωνές που τους τρομοκρατούν και τους αποσυντονίζουν.
Στη δοκιμή συμμετείχαν 26 ασθενείς ηλικίας από 14 έως 74 ετών που δεν είχαν βοηθηθεί από αντιψυχωσικά φάρμακα όπως το Σεροκουέλ και το Αμπιλιφάι. Έλαβαν τη συνήθη θεραπεία ή μέχρι επτά συνεδρίες “θεραπείας άβαταρ” διάρκειας έως 30 λεπτών.
“Είναι σύντομη και είναι πολύ εύκολη στην εφαρμογή” λέει ο Τομ Κρεγκ, καθηγητής ψυχιατρικής στο Ινστιτούτο Ψυχιατρικής του Κολεγίου Κινγκς του Λονδίνου, τον οποίο ο Λεφ εκπαίδευσε να παράσχει τη θεραπεία. Σε εκείνους που ανήκαν στην ομάδα ελέγχου, η θεραπεία προσφέρθηκε στο τέλος. Μετά τη θεραπεία οι ασθενείς αξιολογήθηκαν από έναν ψυχίατρο με βάση ευρέως χρησιμοποιούμενες κλίμακες εκτίμησης ψυχιατρικών συμπτωμάτων, την πεποίθησή τους σχετικά με τις φωνές και την κατάθλιψη.
Το συνολικό αποτέλεσμα της θεραπείας άβαταρ ήταν τουλάχιστον διπλάσιο από εκείνο της άλλης μη φαρμακευτικής θεραπείας για τη σχιζοφρένεια, της γνωστικής συμπεριφορικής θεραπείας, λέει ο Λεφ. Η προσέγγιση πιθανότατα ήταν αποτελεσματική για την ψυχική ασθένεια, επειδή το άβαταρ και η φωνή του ήταν δημιούργημα του ασθενή και η εικόνα της φωνής του δυνάστη έδινε αξιοπιστία στην εμπειρία του ασθενή, αναφέρει ο Λεφ.
«Ένας ασθενής ύστερα από δύο συνεδρίες είπε ότι “η φωνή έφυγε”» είπε ο Λεφ. «Άκουγε αυτή τη φωνή όλη την ώρα επί τριάμισι χρόνια. Τον ξυπνούσε στις 5πμ και συνέχιζε όλη μέρα. Είπε ότι “ήταν σαν να έφυγε από το δωμάτιο”».
Ένας άλλος ασθενής ήταν επιτυχημένος επαγγελματίας μέχρι που άρχισε ν’ ακούει τη φωνή του διαβόλου πριν από 16 χρόνια, ακολούθησε τις συμβουλές του κι έχασε όλα του τα χρήματα, λέει ο Λεφ. Η φωνή σίγησε καθώς ο ασθενής απομακρυνόταν από το νοσοκομείο ύστερα από τη δεύτερη συνεδρία της θεραπείας. «Επέστρεψε να με δει στην τρίτη συνεδρία και είπε “έφυγε, σταμάτησε να μου μιλάει”» λέει ο Λεφ. «Είπε “σ’ ευχαριστώ που μου έδωσες πίσω τη ζωή μου”».
Η θεραπεία αρχικά δεν επηρέασε τα συμπτώματα κατάθλιψης των ασθενών, αν και στις εκτιμήσεις που ακολούθησαν τρεις μήνες αργότερα, ανέφεραν ότι αυτά είχαν βελτιωθεί σημαντικά, σύμφωνα με τη μελέτη. Οι σκέψεις αυτοκτονίας επίσης μειώθηκαν, πράγμα σημαντικό για ασθενείς που αντιμετωπίζουν επικινδυνότητα αυτοχειρίας 10%, υπογραμμίζει ο Λεφ. «Αρκετά συχνά μια φωνή τους λέει να πηδήξουν από μια γέφυρα ή κάτω από ένα τραίνο» λέει.
Ο Λεφ και οι συνάδελφοί του δυσκολεύτηκαν να στρατολογήσουν αρκετούς ανθρώπους για την πιλοτική μελέτη, επειδή, όπως λέει ο ίδιος, άλλοι γιατροί δίσταζαν να παραπέμψουν ασθενείς τους σε μια θεραπεία που δεν έχει δοκιμαστεί. Μόνο οι 16 από τους 26 ασθενείς ολοκλήρωσαν τη δοκιμή, αναφέρει. Κάποιοι τρομοκρατήθηκαν από φωνές που απειλούσαν να τους βλάψουν αν συμμετείχαν. «Οι φωνές, που μπορεί να είναι ιδιαίτερα βάρβαρες, καταλήγουν να λένε στους ασθενείς “αν δοκιμάσεις αυτή τη θεραπεία, θα σε σκοτώσω”» διευκρινίζει ο Λεφ.
Η θεραπεία δεν συνίσταται για κάθε ασθενή που πάσχει από σχιζοφρένεια, σημειώνει ο Λεφ. Εκείνοι που ακούνε περισσότερες από μία φωνές δυσκολεύονταν να συγκεντρωθούν όταν τους διέκοπταν άλλες φωνές. Ορισμένοι ασθενείς απολαμβάνουν τις ακουστικές παραισθήσεις τους, όπως ένας νεαρός άνδρας που ο Λεφ δεν συμπεριέλαβε στη δοκιμή, επειδή η φωνή που άκουγε ήταν ενός παραγωγού που μετέδιδε τον αγαπημένο του ποδοσφαιρικό αγώνα.
Το Wellcome Trust ενδιαφέρεται για την έρευνα, επειδή οι ψυχικές ασθένειες όπως η σχιζοφρένεια και η κατάθλιψη επιβαρύνουν σημαντικά την υγεία, λέει ο Τζον Γουίλιαμς, επικεφαλής νευροεπιστημών και ψυχικής υγείας του φορέα. «Μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις μας είναι η κατανόηση του εγκεφάλου» συμπληρώνει.
Η πιλοτική έρευνα έγινε με τη χρηματοδότηση του Εθνικού Ινστιτούτου Ερευνών Υγείας της Βρετανίας και του Camden and Islington NHS Foundation Trust. Η δοκιμή που θα χρηματοδοτήσει το Wellcome Trust θα συμπεριλάβει 140 ασθενείς τουλάχιστον 18 ετών και άνω σε κέντρα της Βρετανίας, της Βιέννης και της Μπολόνια στην Ιταλία. Πρωτίστως θα μετρήσει τη μείωση του άγχους από τις φωνές, αναφέρει ο Κρεγκ.
