Οι αστρονόμοι ανακάλυψαν έναν εντυπωσιακό πίδακα μαύρης τρύπας που δημιουργήθηκε όταν το σύμπαν ήταν μόλις 1,2 δισεκατομμυρίων ετών, δηλαδή περίπου στο 9% της σημερινής του ηλικίας. Ο πίδακας αυτός εκτείνεται σε εκπληκτική απόσταση 200.000 ετών φωτός, διπλάσιο από το πλάτος του Γαλαξία μας. Πρόκειται για τον μεγαλύτερο πίδακα μαύρης τρύπας που έχει παρατηρηθεί ποτέ από τόσο πρώιμη κοσμική εποχή.
Δείτε επίσης: Ανακαλύφθηκε γαλαξίας 32 φορές μεγαλύτερος από τον Milky Way
Δεκαετίες παρατηρήσεων έχουν δείξει ότι οι μαύρες τρύπες στο κέντρο των γαλαξιών προσελκύουν το κοντινό αέριο και τη σκόνη, σχηματίζοντας έναν στροβιλιζόμενο δίσκο γύρω τους. Καθώς αυτό το υλικό εισέρχεται στη μαύρη τρύπα, η τριβή που δημιουργείται απελευθερώνει τεράστια ποσά ενέργειας. Αυτή η διαδικασία προκαλεί την εκτίναξη μέρους του υλικού με τη μορφή ισχυρών πιδάκων. Παρόλο που τα ραδιοτηλεσκόπια έχουν εντοπίσει εκατοντάδες τέτοιους πίδακες, ακόμη και εξαιρετικά μεγάλους, κανένας δεν έχει καταγραφεί στο μακρινό, πρώιμο σύμπαν.
Ο πρόσφατα ανακαλυφθείς πίδακας εκρήγνυται και από τις δύο πλευρές μιας ενεργά τροφοδοτούμενης μαύρης τρύπας, γνωστής ως κβάζαρ J1601+3102. Αυτό το κβάζαρ, με μάζα 450 εκατομμύρια φορές μεγαλύτερη από αυτή του Ήλιου, βρίσκεται στο κέντρο ενός γαλαξία που απέχει περίπου 10 έως 13 δισεκατομμύρια έτη φωτός από τη Γη.
Δείτε ακόμα: Τα James Webb και Hubble ενώνονται για να λύσουν το μυστήριο σχηματισμού των πλανητών
Το κβάζαρ ανακαλύφθηκε το 2022 από ένα δίκτυο ραδιοτηλεσκοπίων στην Ολλανδία, το οποίο αποτελεί μέρος της Συστοιχίας Χαμηλών Συχνοτήτων (LOFAR). Αυτή η σημαντική ανακάλυψη, υπό την ηγεσία της Anniek Gloudemans, αποκάλυψε ότι το συγκεκριμένο κβάζαρ υπερβαίνει κατά πολύ τον γαλαξία που το φιλοξενεί — τόσο έντονα, μάλιστα, που αναδείχθηκε ως το πιο λαμπρό ανάμεσα σε σχεδόν δύο δωδεκάδες παρόμοια αντικείμενα που μελετήθηκαν από το LOFAR.
Αυτό κίνησε το ενδιαφέρον της Gloudemans, παρακινώντας την ίδια και την ομάδα της να προχωρήσουν σε πιο εκτεταμένες παρατηρήσεις. Αυτή τη φορά, οι ερευνητές αξιοποίησαν και τις 51 κεραίες του LOFAR σε όλη την Ευρώπη, δημιουργώντας ουσιαστικά ένα ραδιοτηλεσκόπιο σε ηπειρωτική κλίμακα. Το αποτέλεσμα ήταν η βελτίωση της λεπτομέρειας των παρατηρήσεων κατά 20 φορές σε σύγκριση με προηγούμενες μελέτες.
Δείτε επίσης: Το Hubble βρήκε νεογέννητα αστέρια στο νεφέλωμα του Ωρίωνα
Η εικόνα του πίδακα που παράγεται από τη μαύρη τρύπα αποτέλεσε κρίσιμο στοιχείο για την επιβεβαίωση του μεγέθους της, σύμφωνα με τη νέα μελέτη που δημοσιεύθηκε στις 6 Φεβρουαρίου στο The Astrophysical Journal Letters.
Πηγή: livescience
