Τα πρώιμα κλινικά δεδομένα μίας νέας πολλά υποσχόμενης θεραπείας για την αντιμετώπιση της πολλαπλής σκλήρυνσης, είναι πολύ ενθαρρυντικά. Η θεραπεία, η οποία στοχεύει έναν ιό στενά συνδεδεμένο με τη σκλήρυνση κατά πλάκας που ονομάζεται ιός Epstein-Barr, βρέθηκε ότι είναι ασφαλής και πιθανώς αποτελεσματική στην ανάσχεση της εξέλιξης των συμπτωμάτων σε ορισμένους ασθενείς. Θα χρειαστούν όμως πολύ περισσότερα δεδομένα για να γνωρίζουμε εάν αυτή η προσέγγιση μπορεί να αντιπροσωπεύει ένα πραγματικό άλμα προς τα εμπρός για τη διαχείριση αυτής της εξουθενωτικής κατάστασης.
Δείτε επίσης: Η πρώτη πλήρης αλληλουχία ανθρώπινου γονιδιώματος χωρίς κενά είναι γεγονός
Η σκλήρυνση κατά πλάκας προκαλείται από ένα υπερδραστήριο ανοσοποιητικό σύστημα που επιτίθεται στο περίβλημα μυελίνης του νευρικού μας συστήματος, ένα προστατευτικό στρώμα γύρω από τα νευρικά κύτταρα που τους επιτρέπει επίσης να επικοινωνούν μεταξύ τους πιο αποτελεσματικά. Τα συμπτώματα μπορεί να διαφέρουν σημαντικά μεταξύ των πασχόντων, με την πλειονότητα να βιώνει διαλείπουσες εξάρσεις ασθένειας. Όμως, ένα σημαντικό ποσοστό θα παρουσιάσει αρχικά ή με την πάροδο του χρόνου προοδευτικά επιδεινούμενη ασθένεια. Τα συμπτώματα της πολλαπλής σκλήρυνσης μπορεί να περιλαμβάνουν μυϊκή αδυναμία, δυσκολία στο περπάτημα και τελικά τη μόνιμη απώλεια της κινητικής λειτουργίας.
Οι τρέχουσες θεραπείες μπορούν να διαχειριστούν τη σοβαρότητα των συμπτωμάτων σε αυτές τις προοδευτικές περιπτώσεις, αλλά δεν αλλάζουν την πορεία της νόσου. Η εταιρεία βιοτεχνολογίας Atara Biotherapeutics ελπίζει ότι η πειραματική της θεραπεία, με την κωδική ονομασία ATA188, μπορεί να επιτύχει ακριβώς αυτό. Το ATA188 προέρχεται από Τ-κύτταρα δότη που έχουν εκπαιδευτεί να στοχεύουν άλλα κύτταρα που έχουν μολυνθεί από τον ιό Epstein-Barr, έναν ερπητοϊό που έχει συνδεθεί με την ΠΣ.
Δείτε ακόμα: Εμφύτευμα εγκεφάλου επιτρέπει σε παράλυτο άνδρα να επικοινωνεί
Οι περισσότεροι άνθρωποι προσβάλλονται από EBV σε κάποιο σημείο της ζωής τους, αλλά λίγοι εμφανίζουν οξεία συμπτώματα προτού ο ιός γίνει αδρανής στο σώμα. Ωστόσο, υπάρχουν ενδείξεις ότι η μόλυνση από EBV μπορεί να προκαλέσει την αλυσίδα των γεγονότων που οδηγεί σε σκλήρυνση κατά πλάκας σε λίγους άτυχους ασθενείς. Νωρίτερα αυτό το έτος, μια μεγάλη μελέτη βρήκε ίσως τα ισχυρότερα στοιχεία μέχρι τώρα ότι ο EBV μπορεί πράγματι να είναι η κύρια αιτία της ΣΚΠ.
Σε ορισμένες περιπτώσεις σκλήρυνσης κατά πλάκας, θεωρείται ότι η χρόνια λοίμωξη από EBV συνεχίζει να επηρεάζει το σώμα, πιθανώς εξαπατώντας τα αντισώματα να επιτεθούν σε μια πρωτεΐνη που βρίσκεται στο περίβλημα της μυελίνης μας και η οποία μοιάζει με την πρωτεΐνη που βρίσκεται στον ιό. Χρησιμοποιώντας το ATA188 για τη θεραπεία αυτών των χρόνιων λοιμώξεων, η εταιρεία ελπίζει ότι μπορεί να επιβραδύνει ή ακόμα και να αναστρέψει τα συμπτώματα σε άτομα με προοδευτική σκλήρυνση κατά πλάκας. Και μέχρι στιγμής, αυτή η θεωρία φαίνεται να είναι ακόμα σε σταθερό έδαφος.
Όπως αναφέρθηκε από το LiveScience αυτήν την εβδομάδα, τα τελευταία δεδομένα της Φάσης Ι της εταιρείας για το ATA188, έχουν δώσει πολύ ενθαρρυντικά αποτελέσματα μέχρι σήμερα. Η θεραπεία φαίνεται να είναι ασφαλής και καλά ανεκτή. Και σε 20 από τους 24 ασθενείς που έλαβαν θεραπεία με ATA188, τα ευρήματα υποδηλώνουν ότι είτε σταμάτησε είτε ανέστρεψε την εξέλιξη των συμπτωμάτων, έως και δύο χρόνια αργότερα. Σε αυτές τις περιπτώσεις, υπάρχουν ακόμη και ενδείξεις ότι τα νευρικά τους κύτταρα ανακτούν τη μυελίνη, κάτι που σπάνια παρατηρείται στη φυσική πορεία της ασθένειας.
Δείτε επίσης: Τρίτο άτομο θεραπεύεται από HIV με τη μεταμόσχευση βλαστοκυττάρων
Φυσικά, οι δοκιμές της Φάσης Ι αποσκοπούν κυρίως στο να δείξουν ότι μια πειραματική θεραπεία είναι ασφαλής και όχι να αποδείξουν ότι λειτουργεί. Και αυτά τα τελευταία αποτελέσματα δεν έχουν ακόμη υποβληθεί σε αξιολόγηση, πράγμα που σημαίνει ότι θα πρέπει να λαμβάνονται με ακόμη μεγαλύτερη προσοχή προς το παρόν. Είναι επίσης πιθανό ότι τουλάχιστον ορισμένα περιστατικά προοδευτικής σκλήρυνσης κατά πλάκας δεν θα βοηθηθούν από τη θεραπεία της λοίμωξης από EBV, καθώς μπορεί να εμπλέκονται κι άλλοι υποκείμενοι παράγοντες. Αλλά εάν το ATA188 συνεχίσει να παρουσιάζει καλά αποτελέσματα, θα μπορούσε να αποδειχθεί η πρώτη θεραπεία που μπορεί να σταματήσει ή να αναστρέψει την πτώση των ασθενών με προοδευτική σκλήρυνση κατά πλάκας.
Η εταιρεία έχει ήδη προχωρήσει σε μια μεγαλύτερη δοκιμή Φάσης ΙΙ της θεραπείας, με ενδιάμεσα δεδομένα να αναμένεται να είναι διαθέσιμα το δεύτερο τρίμηνο του 2022.
