Η αναγνώριση προσώπου (facial recognition) είναι μία από τις πλέον δημοφιλείς βιομετρικές τεχνολογίες – μαζί με την σάρωση της ίριδας και των δακτυλικών αποτυπωμάτων – που μπορεί να αναγνωρίσει ένα άτομο μέσω της ψηφιακής του απεικόνισης. Τα συστήματα αναγνώρισης προσώπου γίνονται όλο και πιο δημοφιλή αυτή την εποχή, καθώς παρέχουν μια ακριβή μέθοδο για τον εντοπισμό ενός ατόμου και τη διασφάλιση της ασφάλειας. Καθώς οι ανησυχίες για την παγκόσμια ασφάλεια αυξάνονται λόγω των γεωπολιτικών εντάσεων και των τρομοκρατικών απειλών, η αγορά αναγνώρισης προσώπου αναμένεται να αναπτυχθεί σημαντικά.
Η τεχνολογία αναγνώρισης προσώπου χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά το 1964, από τον Αμερικανό μαθηματικό και επιστήμονα υπολογιστών Woody Bledsoe. Συγκεκριμένα, ο Bledsoe, χρησιμοποιώντας ένα πρόγραμμα υπολογιστή και ένα database από φωτογραφίες, κατάφερε να ταυτοποιήσει την φωτογραφία ενός υπόπτου με αυτές που ήδη διέθετε στο αρχείο του. Τα επόμενα χρόνια, η εν λόγω τεχνολογία αναπτύχθηκε ραγδαία, ενώ έχοντας ως γνώμονα την καταπολέμηση της εγκληματικότητας και τη διασφάλιση της δημόσιας τάξης, έτυχε τεράστιας χρηματοδότησης από την Αμερικανική κυβέρνηση.
Με το πέρας των χρόνων και με την όλο και πιο εύκολη πρόσβαση σε δεδομένα (π.χ. φωτογραφίες) από διάφορες πηγές, η συναίνεση των υποκειμένων, των οποίων τα βιομετρικά δεδομένα υφίσταντο επεξεργασία, απασχολούσε όλο και λιγότερο τους ερευνητές. Η ευρεία αυτή πρόσβαση σε δεδομένα, σε συνδυασμό με την εξέλιξη της τεχνολογίας, συνέβαλαν στη μείωση του κόστους και στην ταχύτερη ανάπτυξη των προγραμμάτων αυτών, με αποτέλεσμα να καθίσταται πλέον επιτακτική η ύπαρξη εξειδικευμένης νομοθεσίας.
Διαβάστε επίσης: Με την αναγνώριση προσώπου θα κάνετε όλες τις πληρωμές από το κινητό
Αυτού του είδους η τεχνολογία εξελίσσεται με γρήγορους ρυθμούς, επιδιώκοντας όχι μόνο να αποτελέσει ένα σύγχρονο μέσο ταυτοποίησης ενός ατόμου με τη χρήση τεχνητής νοημοσύνης, αλλά και ερμηνείας της συναισθηματικής του κατάστασης (emotion recognition technology).
Software αναγνώρισης προσώπου χρησιμοποιείται σε διάφορες διαδικασίες όπως για παράδειγμα οι προσλήψεις, η καταπολέμηση του εγκλήματος από αστυνομικές αρχές, ακόμα και στην πολιτική επικοινωνία, όπου εταιρείες εκμαιεύουν τις πολιτικές προτιμήσεις και τα πιστεύω μας με τη δύναμη των αλγορίθμων.
Τα συστήματα αναγνώρισης προσώπου δημιουργούν ωστόσο πολλά ερωτήματα σχετικά με το κατά πόσο είναι σύννομη η χρήση τους, αλλά και πώς αυτά ενδέχεται να επηρεάσουν τα θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα και κυρίως τα δικαιώματα της ελεύθερης έκφρασης, της προστασίας των προσωπικών δεδομένων, της ιδιωτικότητας, καθώς και τις πολιτικές ελευθερίες.
Η τεχνολογία αναγνώρισης προσώπου περιλαμβάνει τις έννοιες της ταυτοποίησης και της αυθεντικοποίησης. Ειδικότερα, η ταυτοποίηση απαντά στο ερώτημα “Ποιος είσαι;”. Είναι δηλαδή η ικανότητα του συστήματος να αναγνωρίζει το άτομο που χρησιμοποιεί ένα σύστημα ή μια εφαρμογή. Από την άλλη, η αυθεντικοποίηση απαντά στο “Είσαι όντως αυτός που ισχυρίζεσαι;”. Με άλλα λόγια, με την αυθεντικοποίηση, η τεχνολογία αναγνώρισης προσώπου καλείται να επιβεβαιώσει ότι ο χρήστης ενός συστήματος είναι πραγματικά αυτός που αναγνωρίζει το σύστημα.
Δείτε ακόμη: Ελλάδα: Αναγνώριση προσώπου σε πραγματικό χρόνο από την αστυνομία!
Προκειμένου να εξασφαλιστεί η ορθή λειτουργία της συγκεκριμένης τεχνολογίας, πρέπει να ξεπεραστούν ορισμένες δυσκολίες.
Για παράδειγμα, ένα πρόσωπο αποτελείται από πλήθος χαρακτηριστικών. Εκτός από τα πιο προφανή (μάτια, μύτη, στόμα), ένα πρόσωπο αντιπροσωπεύεται από τις αποστάσεις, το σχήμα, τις γωνίες και το βάθος των χαρακτηριστικών. Για να είναι, λοιπόν, αποτελεσματική η τεχνολογία χρειάζεται να μπορεί να εντοπίζει όλα τα παραπάνω, “αντιλαμβανόμενη” την ιδιαιτερότητα/μοναδικότητα του κάθε προσώπου.
Επιπλέον, το σύστημα θα πρέπει να μπορεί να αναγνωρίζει ένα πρόσωπο ασχέτως των αλλαγών του εξωτερικού περιβάλλοντος. Τέτοιες αλλαγές μπορεί να είναι ο φωτισμός ή η διαφορετική οπτική γωνία με την οποία “κοιτάζει” το αναγνωριζόμενο άτομο.
Η τεχνολογία αναγνώρισης προσώπου είναι, αναμφίβολα, άλλο ένα σπουδαίο τεχνολογικό επίτευγμα της σύγχρονης εποχής. Τί γίνεται, όμως, όταν παύει να χρησιμοποιείται μόνο ωφέλιμα προς το κοινωνικό σύνολο, θίγοντας το ζήτημα των προσωπικών δεδομένων;
Οι ειδικοί που ασχολούνται με τη συγκεκριμένη τεχνολογία το τελευταίο διάστημα, ταλανίζονται από έντονους προβληματισμούς που αφορούν τους διάφορους τρόπους με τους οποίους μπορεί να αξιοποιηθεί. Οι ανησυχίες τους στρέφονται κυρίως γύρω από τα ακόλουθα ερωτήματα: πού θα αποθηκεύονται τα δεδομένα που προκύπτουν από την αναγνώριση προσώπου, ποιος θα τα διαχειρίζεται και για ποιους σκοπούς.
Πλεονεκτήματα της αναγνώρισης προσώπου
Η αναγνώριση προσώπου συνεπάγεται πολλά οφέλη για την κοινωνία, όπως η αύξηση της ασφάλειας και της προστασίας, η πρόληψη των εγκλημάτων και η μείωση της ανθρώπινης αλληλεπίδρασης. Μπορεί ακόμη να βοηθήσει στην υποστήριξη ιατρικών προσπαθειών, σε ορισμένες περιπτώσεις. Μεταξύ των πλεονεκτημάτων της, περιλαμβάνονται τα ακόλουθα:
- Βοηθά στην εύρεση αγνοουμένων: Οι υπηρεσίες επιβολής του νόμου χρησιμοποιούν την αναγνώριση προσώπου για να βρουν αγνοουμένους. Όταν συνδυάζεται με software γήρανσης που δείχνει πώς θα φαίνεται ένας νέος αρκετά χρόνια αργότερα, η αναγνώριση προσώπου μπορεί ακόμη και να βρει κάποιον που αγνοείται για χρόνια.
- Προστατεύει τις επιχειρήσεις από κλοπή: Οι ιδιοκτήτες επιχειρήσεων χρησιμοποιούν software αναγνώρισης προσώπου και κάμερες ασφαλείας για να εντοπίσουν γνωστούς ή ύποπτους κλέφτες καθώς μπαίνουν στα καταστήματά τους. Αυτό το προληπτικό μέτρο ασφαλείας μπορεί να βοηθήσει στην αποφυγή κλοπής καταστημάτων. Δεδομένου ότι οι άνθρωποι είναι λιγότερο πιθανό να διαπράξουν εγκλήματα όταν γνωρίζουν ότι παρακολουθούνται, η τεχνολογία χρησιμεύει επίσης ως αποτρεπτικό μέτρο.
- Ενισχύει τα μέτρα ασφαλείας: Η αναγνώριση προσώπου βοηθά επίσης στη βελτίωση της ασφάλειας. Αποτελεί τακτικό μέρος του ελέγχου ασφαλείας των αεροδρομίων εδώ και πολλά χρόνια, βοηθώντας στον εντοπισμό εγκληματιών και πιθανών απειλών για αεροπορικές εταιρείες και επιβάτες. Οι τράπεζες και άλλα ιδρύματα χρησιμοποιούν επίσης την αναγνώριση προσώπου για την πρόληψη απάτης, καθώς η τεχνολογία μπορεί να εντοπίσει άτομα που είχαν προηγουμένως κατηγορηθεί για εγκλήματα και να ειδοποιήσουν το ίδρυμα.
- Μειώνει τον αριθμό των σημείων επαφής: Η αναγνώριση προσώπου απαιτεί λιγότερους ανθρώπινους πόρους από άλλους τύπους μέτρων ασφαλείας, όπως τα δακτυλικά αποτυπώματα. Επίσης, δεν απαιτεί φυσική επαφή ή άμεση ανθρώπινη αλληλεπίδραση. Αντ ‘αυτού, χρησιμοποιεί AI για να την καταστήσει μια αυτόματη και απρόσκοπτη διαδικασία. Περιορίζει επίσης τα σημεία επαφής κατά το ξεκλείδωμα θυρών και smartphone, τη λήψη μετρητών από ATM ή την εκτέλεση οποιασδήποτε άλλης εργασίας που απαιτεί γενικά PIN, κωδικό πρόσβασης ή κλειδί.
- Καθιστά τις αγορές πιο αποτελεσματικές: Η ευκολία της αναγνώρισης προσώπου εκτείνεται πέρα από την ασφάλεια. Αντί να πραγματοποιείτε αγορές σε καταστήματα με μετρητά ή πιστωτικές κάρτες, η τεχνολογία αναγνώρισης προσώπου μπορεί να αναγνωρίσει το πρόσωπό σας και να χρεώσει τα προϊόντα που αγοράζετε στον λογαριασμό σας.
- Βελτιώνει την οργάνωση φωτογραφιών: Η αναγνώριση προσώπου μπορεί επίσης να προσθέσει ετικέτες σε φωτογραφίες στο χώρο αποθήκευσης cloud μέσω της Apple ή της Google. Αυτό διευκολύνει την οργάνωση, την εύρεση και την κοινή χρήση των φωτογραφιών σας. Παίζει επίσης ρόλο στην πρόταση ετικετών στο Facebook.
- Βελτιώνει την ιατρική περίθαλψη: Μια εκπληκτική χρήση της τεχνολογίας αναγνώρισης προσώπου είναι η ανίχνευση γενετικών διαταραχών. Με την εξέταση των λεπτών χαρακτηριστικών του προσώπου, το software αναγνώρισης προσώπου μπορεί, σε ορισμένες περιπτώσεις, να καθορίσει πώς συγκεκριμένες γενετικές μεταλλάξεις προκάλεσαν ένα συγκεκριμένο σύνδρομο. Η τεχνολογία μπορεί να είναι ταχύτερη και λιγότερο ακριβή από τις παραδοσιακές γενετικές δοκιμές.
Μειονεκτήματα της αναγνώρισης προσώπου
Όπως συμβαίνει με οποιαδήποτε τεχνολογία, υπάρχουν πιθανά μειονεκτήματα στη χρήση της αναγνώρισης προσώπου, όπως απειλές για την ιδιωτικότητα, παραβιάσεις δικαιωμάτων και προσωπικών ελευθεριών, ενδεχόμενη κλοπή δεδομένων και άλλα εγκλήματα. Υπάρχει επίσης ο κίνδυνος σφαλμάτων λόγω ελαττωμάτων στην τεχνολογία. Άλλα μειονεκτήματά της είναι τα εξής:
- Απειλεί το ατομικό και κοινωνικό απόρρητο: Η απειλή για το ατομικό απόρρητο είναι ένα σημαντικό μειονέκτημα της τεχνολογίας αναγνώρισης προσώπου. Δεν αρέσει στους ανθρώπους να καταγράφονται και να αποθηκεύονται τα πρόσωπά τους σε ένα database για άγνωστη μελλοντική χρήση. Το απόρρητο είναι ένα τόσο μεγάλο ζήτημα που ορισμένες πόλεις, όπως το Σαν Φρανσίσκο, η Καλιφόρνια και το Κέιμπριτζ της Μασαχουσέτης, έχουν απαγορεύσει τη χρήση της επιτήρησης αναγνώρισης προσώπου σε πραγματικό χρόνο από τις αρχές επιβολής του νόμου. Σε αυτές τις περιπτώσεις, η αστυνομία μπορεί να χρησιμοποιήσει εγγραφές βίντεο από προσωπικές συσκευές και βίντεο ασφαλείας, αλλά δεν μπορεί να χρησιμοποιήσει software live αναγνώρισης προσώπου.
- Επιβάλλεται στην προσωπική ελευθερία: Η καταγραφή και η σάρωση από την τεχνολογία αναγνώρισης προσώπου μπορεί να κάνει τους ανθρώπους να αισθάνονται ότι παρακολουθούνται και κρίνονται συνεχώς για τη συμπεριφορά τους. Επιπλέον, η αστυνομία μπορεί να χρησιμοποιήσει την αναγνώριση προσώπου για να σκανάρει όσους περιλαμβάνονται σε ένα database, σα να είναι πάντα ύποπτοι χωρίς συγκεκριμένη αιτία.
- Παραβιάζει τις προσωπικές ελευθερίες: Χώρες με περιορισμένες προσωπικές ελευθερίες, όπως η Κίνα, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, η Βόρεια Κορέα, το Ιράν και το Ιράκ, συνήθως χρησιμοποιούν την αναγνώριση προσώπου για να κατασκοπεύσουν πολίτες και να συλλάβουν εκείνους που θεωρούνται ταραχοποιοί.
- Δημιουργεί ευπάθειες δεδομένων: Υπάρχει επίσης ανησυχία για την αποθήκευση δεδομένων αναγνώρισης προσώπου, καθώς αυτά τα databases ενδέχεται να παραβιαστούν. Χάκερς έχουν εισβάλει σε databases που περιέχουν σαρώσεις προσώπου που συλλέχθηκαν και χρησιμοποιήθηκαν από τράπεζες, αστυνομικές υπηρεσίες και αμυντικές εταιρείες στο παρελθόν.
- Παρέχει ευκαιρίες για απάτη και άλλα εγκλήματα: Κακόβουλοι παράγοντες μπορούν να χρησιμοποιήσουν την τεχνολογία αναγνώρισης προσώπου για να διαπράξουν εγκλήματα σε βάρος αθώων ανθρώπων. Μπορούν να συλλέξουν προσωπικά στοιχεία ατόμων, συμπεριλαμβανομένων εικόνων και βίντεο που συλλέγονται από σαρώσεις προσώπου και αποθηκεύονται σε databases, για να διαπράξουν απάτη ταυτότητας. Με αυτές τις πληροφορίες, ένας κλέφτης θα μπορούσε να ανοίξει τραπεζικούς λογαριασμούς στο όνομα του θύματος, να δημιουργήσει ποινικό μητρώο χρησιμοποιώντας την ταυτότητα του θύματος και πολλά ακόμη.
Πέρα από την απάτη, οι κακόβουλοι παράγοντες μπορούν να παρενοχλήσουν ή να κλέψουν τα θύματα, χρησιμοποιώντας τεχνολογία αναγνώρισης προσώπου. Για παράδειγμα, θα μπορούσαν να πραγματοποιήσουν αναζητήσεις αντίστροφης εικόνας σε μια φωτογραφία που τραβήχτηκε σε δημόσιο χώρο, για να συλλέξουν πληροφορίες σχετικά με τα θύματά τους και να προσδιορίσουν ποιοι είναι και πού ζουν. Επιπλέον, επειδή το τεχνολογικό έγκλημα κινείται γρηγορότερα από τον νόμο, οι άνθρωποι μπορούν να γίνουν θύματα προτού η δραστηριότητα θεωρηθεί έγκλημα.
Πρόταση: Facial recognition: Πάνω από $12 δισεκατομμύρια η αγορά του ως το 2026
- Η τεχνολογία είναι ατελής: Η αναγνώριση προσώπου δεν είναι τέλεια. Για παράδειγμα, είναι λιγότερο αποτελεσματική στον εντοπισμό γυναικών και έγχρωμων ατόμων από ότι στους λευκούς άνδρες. Η τεχνολογία εξαρτάται από αλγορίθμους για την αντιστοίχιση προσώπου. Αυτοί οι αλγόριθμοι είναι πιο ισχυροί για τους λευκούς άντρες από άλλες ομάδες, επειδή τα databases περιέχουν περισσότερα δεδομένα για τους λευκούς άντρες από ότι για τις γυναίκες και τους έγχρωμους. Αυτό δημιουργεί ακούσιες προκαταλήψεις στους αλγορίθμους.
- Θα μπορούσαν να κατηγορηθούν αθώα άτομα: Υπάρχουν εγγενείς κίνδυνοι για ψευδώς θετικά αποτελέσματα. Το software αναγνώρισης προσώπου θα μπορούσε να αναγνωρίσει εσφαλμένα κάποιον ως εγκληματία, με αποτέλεσμα τη σύλληψή του. Παράλληλα, αυξάνει τις πιθανότητες να κατηγορηθούν συγκεκριμένες ομάδες ανθρώπων λόγω φυλετικών ή άλλων χαρακτηριστικών.
- Η τεχνολογία μπορεί να «ξεγελαστεί»: Ανάμεσα στους παράγοντες που μπορούν να επηρεάσουν την ικανότητα της τεχνολογίας να αναγνωρίζει τα πρόσωπα των ανθρώπων είναι οι γωνίες κάμερας, τα επίπεδα φωτισμού και η ποιότητα μιας εικόνας ή ενός βίντεο. Άτομα που μεταμφιέζονται ή αλλάζουν ελαφρώς την εμφάνισή τους, μπορούν επίσης να «ξεγελάσουν» την τεχνολογία αναγνώρισης προσώπου.
Η τεχνολογία συνεχίζει να εξελίσσεται
Καθώς η τεχνολογία αναγνώρισης προσώπου βελτιώνεται, οι προκλήσεις που συνεπάγεται αυτή πιθανώς να μειωθούν. Προς το παρόν, όμως, οι ανεπάρκειες της τεχνολογίας και η εξάρτηση των ανθρώπων από αυτήν, υποδηλώνουν ότι η αναγνώριση προσώπου έχει περιθώρια ανάπτυξης και βελτίωσης.
 είναι από τις πλέον δημοφιλείς βιομετρικές τεχνολογίες, μαζί με τη σάρωση δακτυλικών αποτυπωμάτων.){kind=link}