Το μελάνωμα είναι η πιο επικίνδυνη μορφή καρκίνου του δέρματος προσβάλλοντας μεγάλο ποσοστό ανθρώπων παγκοσμίως. Τώρα, επιστήμονες στις ΗΠΑ δίνουν μία ανάσα ελπίδας στην αντιμετώπιση της νόσου, ανακοινώνοντας ένα ακόμη σημαντικό βήμα της ιατρικής επιστήμης.
Πρόκειται για ένα εμβόλιο κατά του μελανώματος που προστατεύει ακόμη και έναντι της προχωρημένης μορφής της νόσου για περίπου 4 χρόνια μετά τον εμβολιασμό. Το εμβόλιο με την ονομασία “NeoVax” στοχεύει συγκεκριμένες πρωτεΐνες στα καρκινικά κύτταρα ενός ασθενούς και ωθεί το ανοσοποιητικό σύστημα να αποτρέπει τον πολλαπλασιασμό των καρκινικών κυττάρων και την υποτροπή της νόσου.
Οι ερευνητές, με επικεφαλής την ογκολόγο Κάθριν Γου του Αντικαρκινικού Ινστιτούτου Dana-Farber της Βοστώνης και της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ, οι οποίοι έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο ιατρικό περιοδικό «Nature Medicine», δοκίμασαν το εμβόλιο σε οκτώ ασθενείς που είχαν κάνει χειρουργική επέμβαση αφαίρεσης προχωρημένου μελανώματος και θεωρούνταν υψηλού κινδύνου για υποτροπή του καρκίνου τους. Οι οκτώ ασθενείς έκαναν το εμβόλιο περίπου τέσσερις μήνες μετά την επέμβαση.
Το Neovax – που αξιολογείται ήδη σε κλινικές δοκιμές και για άλλες μορφές καρκίνου πέρα από το μελάνωμα, όπως των νεφρών – περιέχει μια γενετική αλληλουχία DNA από τον όγκο του καρκινοπαθούς, η οποία στη συνέχεια χρησιμοποιείται για να πυροδοτήσει μια ανοσιακή αντίδραση απέναντι σε οποιοδήποτε κύτταρο μελανώματος, «εκπαιδεύοντας» τα Τ-λεμφοκύτταρα να αναγνωρίζουν τον καρκίνο και να τον καταστρέφουν, χωρίς να επηρεαστούν τα υγιή κύτταρα.
Η δρ. Γου ανέφερε πως οι επιστήμονες ανακάλυψαν ότι η αρχική στοχευμένη ανοσιακή απόκριση διευρύνεται με το πέρασμα των χρόνων για να παρέχει στους ασθενείς συνεχή προστασία από τη νόσο. Διευκρίνισε επίσης ότι, αντίθετα με τα εμβόλια για τη γρίπη ή τον COVID-19, το Neovax δεν αποτρέπει την εκδήλωση του μελανώματος, αλλά εμποδίζει την υποτροπή του καρκίνου σε εκείνους που έχουν αφαιρέσει χειρουργικά το μελάνωμα.
Το αντικαρκινικό εμβόλιο είναι ένα είδος ανοσοθεραπείας εξατομικευμένης για τον κάθε ασθενή, αφού βασίζεται σε γενετικό υλικό του δικού του καρκίνου.
Τέσσερα χρόνια μετά τον εμβολιασμό, και οι οκτώ εμβολιασμένοι ασθενείς βρίσκονται ακόμα εν ζωή, με έξι από αυτούς μάλιστα να μην εμφανίζουν το κανένα σημάδι ενεργού καρκίνου. Εκδήλωσαν μόνο ήπιες παρενέργειες, όπως κόπωση και συμπτώματα τύπου γρίπης.
Αξίζει να σημειωθεί ότι λόγω του μικρού αριθμού ασθενών στους οποίους δοκιμάστηκε το εμβόλιο, θα πρέπει να ακολουθήσουν μεγαλύτερες δοκιμές, που θα περιλαμβάνουν ομάδα ελέγχου για λόγους σύγκρισης και οι οποίες θα επιτρέψουν να εξακριβωθεί με ακρίβεια η αποτελεσματικότητά του.
Ωστόσο, λαμβάνοντας υπόψη τις πρώτες ενδείξεις, οι επιστήμονες αισιοδοξούν ότι το εμβόλιο θα βοηθήσει στην αντιμετώπιση του καρκίνου, είτε από μόνο του, είτε σε συνδυασμό με άλλες αντικαρκινικές ανοσοθεραπείες.
Τα εξατομικευμένα εμβόλια για τον καρκίνο είναι μια από τις πιο υποσχόμενες οδούς για την καταπολέμηση των καρκίνων που αφαιρούν περίπου 10 εκατομμύρια ζωές κάθε χρόνο παγκοσμίως. Μία «θεραπεία» για όλους τους καρκίνους, κατά πάσα πιθανότητα, δεν υπάρχει, αφού κάθε καρκίνος αποτελεί ένα ξεχωριστό «κοκτέιλ» γενετικών ή περιβαλλοντικών παραγόντων, παρουσιάζοντας διαφορετικά μόρια στα οποία ορισμένες θεραπείες μπορεί να είναι αποτελεσματικές και μερικές όχι. Η καλύτερη ευκαιρία καταπολέμησης είναι πιθανότατα οι εξατομικευμένες θεραπείες ή τα εμβόλια, που είναι ειδικά κατασκευασμένα για κάθε ασθενή ή συγκεκριμένο τύπο καρκίνου.
